فیشور سیلانت (Fissure Sealant) یک لایه محافظتی است که بر روی دندان ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان به‌ویژه در کودکان و نوجوانان استفاده می‌شود. این روش یک پوشش نازک و پلاستیکی است که بر روی سطح جونده دندان‌های آسیاب (مولر) و پیش‌آسیاب (پرمولر) اعمال می‌شود. هدف از این روش، مسدود کردن شیارها و حفرات عمیقی است که تمیز کردن آنها دشوار است و بیشتر مستعد تجمع پلاک و باکتری‌ها می‌باشند.
چرا فیشور سیلانت مهم است؟
پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است که هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد. دندان‌های آسیاب به دلیل داشتن شیارهای عمیق و پیچیده، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند. با توجه به دشواری تمیز کردن این نواحی با مسواک، ذرات غذا و باکتری‌ها در این شیارها گیر می‌کنند و منجر به ایجاد پوسیدگی می‌شوند. فیشور سیلانت جز مواد دندانپزشکی است با پوشاندن این شیارها، امکان تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها را کاهش داده و از دندان در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند.
فیشور سیلانت چگونه عمل می‌کند؟
فیشور سیلانت مانند یک لایه محافظ عمل می‌کند که شیارها و حفره های سطح جونده دندان را می‌پوشاند. این پوشش پلاستیکی صاف و بادوام، مانع از ورود ذرات غذا و میکروارگانیسم‌ها به شیارها می‌شود. همچنین سطح دندان را صاف‌تر می‌کند، بنابراین تمیز کردن آن با مسواک راحت‌تر خواهد بود. به منظور خرید فیشور سیلانت می‌توانید از بخش فروشگاه اقدام به خرید نمایید.
چه کسانی به فیشور سیلانت نیاز دارند؟
• کودکان و نوجوانان: دندان‌های آسیاب دائمی در کودکان و نوجوانان مستعد پوسیدگی هستند. استفاده از فیشور سیلانت در این گروه سنی می‌تواند از پوسیدگی در سال‌های اولیه رشد دندان جلوگیری کند.
• افراد دارای شیارهای عمیق دندانی: افرادی که دندان‌های آنها شیارهای عمیق و باریکی دارند که به راحتی تمیز نمی‌شوند، به این روش نیاز دارند.
• بزرگسالان: هرچند استفاده از فیشور سیلانت بیشتر در کودکان رایج است، اما بزرگسالانی که دندان‌های سالم دارند و در معرض خطر پوسیدگی هستند نیز می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند.
مراحل انجام فیشور سیلانت
فرایند انجام این فرایند غیرتهاجمی و سریع است و معمولاً در یک جلسه توسط دندان‌پزشک انجام می‌شود. مراحل آن به شرح زیر است:
1. تمیز کردن دندان‌ها: ابتدا سطح دندان‌ها کاملاً تمیز می‌شود تا هیچگونه پلاک یا باکتری روی آنها باقی نماند.
2. خشک کردن دندان: دندان‌پزشک دندان را خشک کرده و از یک وسیله برای جدا نگه‌داشتن بزاق از سطح دندان استفاده می‌کند.
3. اعمال محلول آماده‌سازی: یک محلول اسیدی ملایم به سطح دندان زده می‌شود تا سطح دندان کمی زبر شود و سیلانت بهتر بچسبد.
4. شستشو و خشک کردن مجدد: دندان پس از اعمال محلول شسته و دوباره خشک می‌شود.
5. اعمال فیشور سیلانت: ماده سیلانت با دقت به شیارها و حفرات سطح جونده دندان اعمال می‌شود.
6. سفت کردن سیلانت: با استفاده از نور مخصوص (لامپ UV)، ماده سیلانت سخت می‌شود.
مزایای فیشور سیلانت
پیشگیری از پوسیدگی دندان: فیشور سیلانت به عنوان یک روش پیشگیری اولیه، از پوسیدگی در مراحل اولیه جلوگیری می‌کند.
غیرتهاجمی بودن: این روش نیازی به تزریق یا تراشیدن دندان و یا انجام بی حسی ندارد و کاملاً بدون درد است.
ماندگاری بالا: فیشور سیلانت معمولاً چندین سال دوام می‌آورد و می‌توان آن را در صورت لزوم ترمیم کرد.
مقرون‌به‌صرفه بودن: هزینه فیشور سیلانت در مقایسه با درمان پوسیدگی و پر کردن دندان بسیار کمتر است.
معایب فیشور سیلانت
هرچند فیشور سیلانت مزایای زیادی دارد، اما معایب محدودی نیز ممکن است وجود داشته باشد:
نیاز به ترمیم: فیشور سیلانت به مرور زمان ممکن است فرسوده یا کنده شود و نیاز به ترمیم داشته باشد.
محدودیت در پیشگیری: اگر دندان در حال حاضر پوسیدگی داشته باشد، فیشور سیلانت نمی‌تواند آن را درمان کند و فقط از پوسیدگی بیشتر جلوگیری می‌کند.
نیاز به مراقبت: پس از اعمال فیشور سیلانت، مراقبت مناسب از دندان‌ها همچنان ضروری است.
مواد مورد استفاده در فیشور سیلانت
مواد سیلانت معمولاً از پلاستیک‌های مقاوم و زیست‌سازگار ساخته می‌شوند. این مواد ممکن است به دو دسته کلی تقسیم شوند:
سیلانت‌های رزینی: این نوع از سیلانت‌ها با استفاده از دستگاه لایت کیور سخت می‌شوند و معمولاً دوام بالاتری دارند.
سیلانت‌های گلاس آینومر: این مواد علاوه بر پوشاندن شیارها، فلوراید آزاد می‌کنند که به تقویت مینای دندان کمک می‌کند.
تفاوت فیشور سیلانت با فلوراید تراپی
هرچند هر دو روش برای پیشگیری از پوسیدگی استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی دارند:
• فیشور سیلانت: به‌طور خاص شیارها و حفرات دندان را می‌پوشاند.
• فلوراید تراپی: مینای کل دندان را تقویت کرده و مقاومت آن را در برابر اسیدها افزایش می‌دهد.
ترکیب این دو روش می‌تواند بهترین نتیجه را در پیشگیری از پوسیدگی ارائه دهد.
طول عمر فیشور سیلانت
فیشور سیلانت معمولاً 3 تا 5 سال دوام می‌آورد، اما این مدت بسته به عوامل مختلفی مانند نوع ماده، تکنیک دندان‌پزشک و عادات بهداشت دهان و دندان می‌تواند بیشتر یا کمتر شود. بازدیدهای منظم از دندان‌پزشک برای بررسی وضعیت سیلانت و ترمیم یا جایگزینی آن در صورت لزوم ضروری است.
مراقبت‌های پس از فیشور سیلانت
برای افزایش عمر فیشور سیلانت و حفظ سلامت دندان‌ها، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
1. مسواک زدن منظم: دندان‌ها را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
2. استفاده از نخ دندان: نخ دندان نازک TWIST به تمیز کردن فواصل بین دندانی کمک می‌کند.
3. مصرف مواد غذایی سالم: از مصرف زیاد قندها و نوشیدنی‌های اسیدی خودداری کنید.
4. معاینه‌های دوره‌ای: هر 6 ماه یک‌بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
فیشور سیلانت یکی از مؤثرترین و ساده‌ترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان است که به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود. با مسدود کردن شیارها و حفرات دندانی، این روش مانع از تجمع باکتری‌ها و پوسیدگی می‌شود. هرچند این روش نمی‌تواند جایگزین بهداشت دهان و دندان باشد، اما می‌تواند نقشی مکمل در حفظ سلامت دندان‌ها ایفا کند. مراجعه به دندان‌پزشک برای بررسی نیاز به فیشور سیلانت و انجام این روش در زمان مناسب می‌تواند از بسیاری از مشکلات دندانی در آینده جلوگیری کند.
