شماره بندی فایل‌های روتاری

فایل‌های روتاری ابزارهای دندانپزشکی هستند که در درمان ریشه دندان و اندودانتیکس نقش دارند. از این ابزارها برای تمیز کردن و شکل‌دهی کانال ریشه دندان و عصب کشی استفاده می‌شوند. این ابزارها در مقایسه با فایل‌های دستی، به دلیل سرعت بیشتر، دقت بالاتر و کاهش خستگی دست دندانپزشک، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. یکی از عوامل کلیدی در استفاده صحیح و موثر از فایل‌های روتاری، درک کامل سایزها و شماره بندی انواع مختلف آن‌ها است.

فایل روتاری و اهمیت آن

فایل‌های روتاری ابزارهای باریک، نوک‌تیز و فلزی هستند که در کنار توربین دندانپزشکی و سایر هندپیس ها کانال‌های ریشه را تمیز و آماده می‌کنند. این فایل‌ها از آلیاژ نیکل-تیتانیوم ساخته می‌شوند که دارای انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت مناسب است. هدف اصلی استفاده از این فایل‌ها، حذف بافت‌های آلوده و فراهم کردن فضایی مناسب برای پر کردن کانال ریشه دندان است. هر کانال ریشه دندان ساختار و انحنای خاصی دارد، به همین دلیل فایل‌های روتاری در سایزها و طراحی‌های مختلف تولید می‌شوند تا با کانال‌های متفاوت تطبیق پیدا کنند. این ابزارها نقش مهمی در دمان‌های اندودانتیکس دارند.

شماره بندی و سایز فایل‌های روتاری

سایز بندی فایل‌های روتاری با دو معیار اصلی تعریف می‌شود:

 1. قطر نوک فایل  (Tip Size)

این معیار قطر قسمت نوک فایل را مشخص می‌کند و بر اساس واحد میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود.

 2. شیب  (Taper)

شیب فایل نشان‌دهنده افزایش قطر فایل به ازای هر میلی‌متر از طول آن است.

شرکت های سازنده تجهیزات و ابزارهای دندان پزشکی با ترکیب این 2  معیار به دندانپزشکان امکان استفاده از فایل مناسب برای ترمیم کانال دندان را می دهند.

منظور از قطر نوک فایل (Tip Size)چیست؟

قطر نوک فایل، اندازه‌ای است که با شماره فایل مشخص می‌شود و بیانگر قطر نوک فایل در صدم میلی‌متر است. برای مثال:

 • یک فایل شماره 15 دارای قطری معادل 0.15 میلی‌متر است.

 • یک فایل شماره 30 دارای قطری معادل 0.30 میلی‌متر است.

شماره‌های استاندارد فایل‌های روتاری عبارت‌اند از:

15، 20، 25، 30، 35، 40، 45، و تا اعداد بالاتر بسته به نیاز.

منظور از شیب فایل (Taper)چیست؟

شیب فایل معیاری است که افزایش قطر فایل را در هر میلی‌متر از طول آن نشان می‌دهد. شیب معمولاً با درصد مشخص می‌شود و رایج‌ترین مقادیر عبارت‌اند از:

 • 0.02 (2%)

 • 0.04 (4%)

 • 0.06 (6%)

برای مثال، اگر شیب فایل 0.04 باشد، قطر فایل به ازای هر میلی‌متر از طول، 0.04 میلی‌متر افزایش می‌یابد. این ویژگی به دندانپزشک کمک می‌کند تا کانال ریشه را به شکلی یکنواخت و استاندارد باز کند.

طول فایل‌های روتاری

علاوه بر قطر و شیب، طول فایل نیز اهمیت دارد. فایل‌های روتاری در طول‌های مختلفی تولید می‌شوند که متناسب با طول کانال ریشه انتخاب می‌شوند. رایج‌ترین طول‌های فایل عبارت‌اند از:

 • 21 میلی‌متر

 • 25 میلی‌متر

 • 31 میلی‌متر

انتخاب طول فایل به عمق کانال ریشه و نوع دندان بستگی دارد. برای دندان‌های مولر، معمولاً از فایل‌های کوتاه‌تر (21 میلی‌متر) و برای دندان‌های قدامی از فایل‌های بلندتر (31 میلی‌متر) استفاده می‌شود.

رنگ‌ بندی فایل‌های روتاری

برای شناسایی آسان‌تر انواع فایل دندانپزشکی و رنگ بندی آنها، از رنگ‌بندی استاندارد استفاده می‌شود. این رنگ‌ها مطابق با قطر نوک فایل تعیین شده‌اند و شناسایی سریع سایز فایل را امکان‌پذیر می‌کنند. جدول زیر نشان‌دهنده رنگ‌بندی رایج فایل‌ها است:

انواع سیستم‌های فایل روتاری

فایل‌های روتاری توسط شرکت‌های مختلف در قالب سیستم‌های متفاوتی تولید می‌شوند. هر سیستم طراحی خاص خود را دارد که شامل ترکیب سایزها و شیب‌های مختلف است. برخی از سیستم‌های رایج عبارت‌اند از:

 Protaper Universal

 • این سیستم دارای فایل‌هایی با شیب‌های متغیر است که برای باز کردن کانال‌های پیچیده بسیار مناسب‌اند.

 • فایل‌های اصلی این سیستم شامل سایزهای S1، S2 و F1 تا F3 هستند.

WaveOne

 • این سیستم فایل‌های روتاری را برای حرکات رفت و برگشتی (Reciprocating Motion) طراحی کرده است.

 • سایزهای موجود در این سیستم شامل Primary،Medium  و Large  هستند.

 Reciproc

 • این سیستم برای استفاده آسان‌تر و کاهش خطر شکست فایل طراحی شده است.

 • فایل‌های این سیستم معمولاً در سایزهای R25،R40  و R50 تولید می‌شوند.

کاربرد سایزهای مختلف فایل‌های روتاری

انتخاب سایز فایل به نوع کانال، انحنای آن و میزان آلودگی بستگی دارد. در زیر به برخی از کاربردهای سایزهای مختلف اشاره شده است:

 فایل‌های کوچک (15 تا 25):

 • برای باز کردن کانال‌های باریک و منحنی.

 • برای آماده‌سازی اولیه کانال و بررسی انحنای آن.

فایل‌های متوسط (30 تا 40):

 • برای تمیز کردن کانال‌های با قطر متوسط.

 • مناسب برای دندان‌های قدامی و پرمولرها.

فایل‌های بزرگ‌تر (45 به بالا):

 • برای کانال‌های وسیع و صاف.

 • در مواقعی که نیاز به برداشتن مقدار زیادی از بافت آلوده است.

نکات مهم در استفاده از فایل‌های روتاری

 1. انتخاب سایز مناسب

سایز فایل باید بر اساس ارزیابی دقیق کانال انتخاب شود. استفاده از رادیوگرافی پیش از درمان به دندانپزشک کمک می‌کند تا سایز مناسب را انتخاب کند.

 2. استفاده از روان‌کننده‌ها

برای کاهش خطر شکستگی فایل و افزایش کارایی، استفاده از روان‌کننده‌های کانال ضروری است.

 3. سرعت و گشتاور مناسب

تنظیم سرعت موتور و گشتاور بر اساس توصیه سازنده فایل از اهمیت بالایی برخوردار است.

 4. کنترل دقیق

استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری مانند اپکس‌یاب به دندانپزشک کمک می‌کند تا فایل را تا طول مناسب وارد کند.

سخن نهایی

فایل‌های روتاری با سایزها و طراحی‌های متنوع، انقلابی در درمان ریشه ایجاد کرده‌اند. درک دقیق سایزها و ویژگی‌های این فایل‌ها به دندانپزشکان کمک می‌کند تا درمانی ایمن‌تر، سریع‌تر و موثرتر ارائه دهند. انتخاب درست سایز فایل نه‌تنها به تمیز کردن بهینه کانال کمک می‌کند، بلکه خطرات احتمالی مانند شکستگی فایل یا آسیب به کانال را کاهش می‌دهد. فروشگاه اینترنتی رازدنت با ارائه انواع تجهیزات دندانپزشکی در طول درمان های همراه شماست.