دندان از قسمت بیرونی به داخل از سه بخش اصلی مینا، عاج و ریشه (پالپ و کانال) تشکیل شده است. پوسیدگی دندان در قسمت ریشه نیاز به توجه ویژه دارد. با پیشرفت‌های علم و فناوری در زمینه‌ی اندودانتیکس (تخصص در زمینه‌ی درمان ریشه دندان)، امکان استفاده از دستگاه‌های ساده به شیوه‌ای پیچیده فراهم شده است. نمونه‌ای از پیشرفت علم در این زمینه، ظهور کن کاغذی است. از نحوه‌ی کاربرد کن کاغذی در دندانپزشکی چه می‌دانید؟ جنس، مزایا و ویژگی‌های آن چیست؟ در این محتوا، به این مطالب بیشتر می‌پردازیم.
کن کاغذی چیست؟
کن کاغذی، همان‌طور که از نام آن پیداست از جنس کاغذ یعنی سلولز تهیه شده است. سلولز از لحاظ ساختار شیمیایی دارای گروه‌‌های عاملی هیدروکسیل فراوان است که به آن خاصیت آب‌دوستی می‌بخشد. کاربرد کن کاغذی به عنوان یکی از محصولات در مواد دندانپزشکی، این است که قبل از اقدام به پر کردن دندان، از آن برای خشک کردن کانال پالپی و جذب مواد مایع در کانال ریشه‌ی دندان، استفاده می‌شود. همچنین برای خرید کن کاغذی می توانید اینجا کلیک کنید.
کاربرد کن کاغذی بسته به نوع آن متفاوت است. تفاوت آنها در درصدهای مختلف جذب آب (برای مثال 15 تا 40 ) است. انتخاب نوع کن کاغذی به نظر دندانپزشک و شرایط بیمار بستگی دارد. کنهای کاغذی با درصد پایین، ویژگی خشک‌کنندگی کمتر و انعطاف‌پذیری بیشتر دارند و مناسب دندان‌های آسیاب هستند. کنهای کاغذی با درصد بالاتر، خاصیت خشک‌کنندگی بیشتر و انعطاف‌پذیری کمتر دارند و مناسب دندان‌های پیشین هستند. این کن‌ها در ابعاد مختلف به بازار عرضه می‌شوند. برخی از انواع رایج کنهای کاغذی عبارتند از:
- کاربرد کن کاغذی به عنوان محصول استاندارد، برای خشک کردن و حذف رطوبت اضافی از کانال ریشه است و در ابعاد مختلف برای قرار دادن در کانال موجودند.
- کنهای کاغذی با ماده‌ی رادیواُپک که در نوک آن پوشانده شده با اشعه ایکس قابل مشاهده هستند. این ویژگی به تعیین طول کار و شکل کانال ریشه کمک می‌کند.
- نوعی کن کاغذی با مخروط ظریف وجود دارد که امکان اندازه‌گیری دقیق و قرار گرفتن در کانال‌های ریشه باریک و منحنی را فراهم می‌کند.
این موارد، تنها چند نمونه از انواع و کاربرد کن کاغذی است که در دندانپزشکی برای انواع روش‌های ریشه استفاده می‌شود و هر کدام نوع عملکرد خاصی در تمیز کردن، شکل دادن و پر کردن سیستم کانال ریشه دارند.
کاربرد کن کاغذی
از کاربرد کن کاغذی این است که به عنوان تکنیکی محسوب می‌شود که نیاز به اندازه‌گیری با رادیوگرافی ندارد. از آن برای خشک کردن یا اعمال دارو در کانال ریشه استفاده می‌شود. قبل از پُر کردن دندان، خشک کردن کانال ریشه، یکی از مراحل ضروری درمان ریشه است. باقی ماندن رطوبت در کانال ریشه، می‌تواند منجر به پر شدگی ناموفق دندان شود. از این رو، کنهای کاغذی، به دلیل جذب بالا و اندازه‌ی نوک و شکل مخروطی دقیقی که دارند، برای این کار مناسب هستند. وقتی محتویات سیستم کانال ریشه حذف شود، کانال باید خشک گردد. محیط خارج کانالی، زنده و هیدراته است. بافت گرانولاسیون، چرک، خون، استخوان یا برخی بافت‌های هیدراته‌ی دیگر حاوی مایع نیز وجود دارد که فراتر از سطح حفره‌ی کانال است.
از دیگر کاربرد کن کاغذی، تعیین محل سطح حفره‌ی کانال است. همچنین، زاویه‌ی مخروطی قرار داده شده و جهت آن را نیز در جراحی نشان می‌دهد. گاهی اوقات، امکان دریافت اطلاعات سه بعدی در مورد مکان و شیب سوراخ آپیکال نیز وجود دارد.
نحوه استفاده از کن کاغذی
کاربرد کن کاغذی به این شیوه است که در یک کانال خشک شده، کن کاغذی در طول کانال دندان قرار می‌گیرد و سپس، از آن خارج می‌شود که باید به صورت خشک باشد؛ اما اگر کن کاغذی پس از خارج کردن از سطح حفره‌ی کانال، همراه با مایع (خون، چرک، مایع مخاط) مشاهده شود. به دلیل عملکرد مویرگی، قسمت مرطوب کاغذ، در امتداد کن کشیده می‌شود. طول کن کاغذی، تابع ویسکوزیته‌ی سیال موجود در خارج از کانال و جذب کن کاغذ است. باید توجه شود که کن نباید آن‌قدر در تماس با کانال باقی بماند تا عمل مویرگی انجام شود. حداکثر طولی که کن در کانال فرو می‌رود و به صورت خشک باقی می‌ماند، به عنوان سطح حفره‌ای کانال ثبت می‌شود.
ویژگی‌های کن کاغذی
از خصوصیات کن کاغذی این است که باید بسیار جاذب و شکل‌پذیر باشد تا به راحتی در کانال ریشه قرار گیرد. یکی دیگر از ویژگی‌های کن کاغذی این است که باید دارای استاندارد ISO باشد تا از ثبات در اندازه و کیفیت آن اطمینان حاصل شود. کنهای کاغذی جاذب مختلفی از جمله 2%، 4% و 6% برای کانال ریشه وجود دارد که استانداردهای ISO را دریافت کرده‌اند و در بسته‌بندی 100 و 200 عددی در بازار موجودند. از دیگر کاربرد کن کاغذی این است که دارای کد رنگی برای شناسایی آسان‌تر است و دارای علائم عمق دقیق برای درج دقیق طول است. تمام نقاط کاغذ با تابش گاما استریل و بسته‌بندی می‌شوند.
در دندانپزشکی معمولاً از کن کاغذی برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود. برخی از ویژگی‌ها و کاربرد کن کاغذی در دندانپزشکی عبارتند از:
قابلیت جذب:
کنهای کاغذی بسیار جاذب هستند و این خاصیت آنها را برای خشک کردن و از بین بردن رطوبت اضافی از کانال در طی عمل ریشه، ایده‌آل می‌سازد.
تأیید اندازه:
کنهای کاغذی استاندارد، در اندازه‌های مختلف موجود است و به دندانپزشکان اجازه می‌دهد تا اندازه و شکل کانال ریشه، قبل از پُر کردن آن با مواد بررسی شود.
تعیین طول:
از کنهای کاغذی برای تعیین طول کار کانال ریشه استفاده می‌شود، تا اطمینان حاصل شود که مواد پُرکننده، بدون پرکردن بیش از حد به راس دندان می‌رسد.
زیست سازگاری:
کنهای کاغذی به طورکلی زیست سازگار و ایمن برای استفاده در درمان ریشه هستند و خطر عوارض جانبی را در بیماران به حداقل می‌رساند.
خاصیت رادیواُپک:
برخی از کنهای کاغذی با ماده رادیواُپک پوشانده شده‌اند که باعث می‌شود با تابش اشعه ایکس قابل مشاهده باشند. این ویژگی به دندانپزشکان کمک می‌کند تا طول و شکل کانال ریشه را به دقت ارزیابی کنند.
یک‌بار مصرف:
کنهای کاغذی معمولاً یک‌بار مصرف هستند و این کار، خطر آلودگی بین بیماران را کاهش می‌دهد.
به طورکلی، کنهای کاغذی، ابزار ضروری در روش‌های درمان ریشه هستند که به دندانپزشکان در تمیز کردن، شکل دادن و پرکردن کانال‌های ریشه به طور موثر و دقیق کمک می‌کنند.
